Nog geen jaar geleden opperde een wetenschapper op het NMC-symposium in Gent dat plantaardige alternatieven voor melk misschien wel een noodzaak worden om het tekort aan dierlijke melk op te vangen. Het was zo maar een inzicht op een teruglopende melkmarkt, waar niemand bij stil leek te staan. Met een tanende productie en aanbod in tal van dierlijke sectoren zou die voorspelling zo maar uit kunnen komen.
De recente jaarcijfers van de Belgische Confederatie voor de Zuivelindustrie tonen ook aan Belgische kant een terugloop van de dierlijke productie. Terwijl stijgende rundvleesprijzen tonen dat het aanbod de vraag niet kan volgen, loopt ook de productie van melk stilaan terug. In 2024 produceerden Belgische melkveehouders 4,35 miljard liter melk, ongeveer 34 miljoen liter minder ten opzichte van het jaar ervoor. BCZ waarschuwt daarbij dat een verdere afname problematisch kan zijn voor de Belgische zuivelverwerkers.
De melkveehouderij in Vlaanderen is de voorbije jaren in snel tempo veranderd. In twintig jaar nam het aantal bedrijven met melkkoeien in Vlaanderen met de helft af. Die daling blijft zich voortzetten. In 2024 stopten 244 bedrijven of 4,1 procent van de melkveehouders. Nog 5.640 melkproductie-eenheden blijven over: 3.358 in Vlaanderen en 2.282 in Wallonië. Het aantal melkkoeien per bedrijf is in vergelijking met twintig jaar wel meer dan verdubbeld, met een gemiddeld aantal van tachtig.
Een analyse van de melkveehouderij in België leert dat 55 procent van de melkveebedrijfsleiders ouder is dan 55 jaar en 88 procent heeft geen opvolging. Bij een Belgische bevolking van net geen 11,8 miljoen mensen leert een snelle rekening dat een gemiddeld melkveebedrijf vandaag zuivel voorziet voor grofweg 2000 mensen. Voor elk bedrijf dat stopt moeten de andere bedrijven die productiecapaciteit weer opvangen. Als werkelijk slechts één op acht bedrijven overblijft, wordt het moeilijk om iedereen te blijven voorzien van melk.
Met de huidige politieke context is de tred moeilijk vast te houden. De vraag is of die boodschap hogerop ook begrepen is. Zo opperde Europees Landbouwcommissaris Christophe Hansen tijdens een werkbezoek in Nederland onlangs dat de dierlijke productie niet verder zou moeten krimpen. Het lijkt of de veehouderij in de Lage Landen op een keerpunt staat.
Annelies Debergh, hoofdredacteur Melkveebedrijf
Het hele artikel, thuis op de mat?
Nog geen abonnement op vakblad Melkveebedrijf maar wil je deze wel thuis op de mat ontvangen?
Met een abonnement op vakblad Melkveebedrijf ontvangt je elf keer per jaar het laatste nieuws. Elke editie heeft een nieuw, toepasselijk thema. De uitgebreide bedrijfsreportages geven daarnaast een goed beeld van de sector. Daarmee maak je kennis met ervaringen, toekomstvisies, vakmanschap en management van mede-melkveehouders.
Shop hiernaast direct een jaarabonnement of ga naar melkveebedrijf.be/abonneren voor alle mogelijkheden.
