Het jaarverslag van de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie (BCZ), laat toe de ontwikkeling van de Belgische melkveehouderij te begrijpen vanuit objectieve cijfers.
Het BCZ-jaarverslag werd op vrijdag 7 juni voorgesteld tijdens de jaarvergadering van de beroepsvereniging. Hierbij de voornaamste trends.
- Meer melkkoeien, minder zoogkoeien
In 2018 zien we nationaal opnieuw een stijging van het aantal melkkoeien, nl. met 1,9% tot zo’n 529.000 stuks. In Wallonië stijgt voor het eerst in jaren het aantal melkkoeien tot 198.000.
Het aantal zoogkoeien daalt wel verder, namelijk met 1,6% tot 412.000; vooral in Vlaanderen (tot 164.000), terwijl het aantal zoogkoeien in Wallonië stabiel blijft.
- Opnieuw 3% minder melkleveraars
Het aantal melkleveraars daalde in 2018 net als in 2017 met 3%; namelijk 3,4% in Vlaanderen en 2,5% in Wallonië. Eind 2018 waren er nog 6.995 leveraars actief, waarvan 60% Vlaamse en 40% Waalse, een constante verhouding sinds jaren.
- Alweer stijging melkleveringen
De melkleveringen in 2018 stegen met 3,9% tot 3,9 miljard liter. Dit is een sterkere groei dan vorig jaar, maar de ontwikkeling is lager dan het historisch record van 5% in 2014.
De groei ten opzichte van 2017 situeerde zich vooral in de eerste helft van 2018. Vanaf de zomer daalde de volumestijging. De daling in de tweede helft van 2018 was deels te wijten aan de krimpende marktsituatie voor boter, maar zeker ook aan de gevolgen van droogte en hittestress.
De afgelopen 10 jaar zijn de melkleveringen in België met maar liefst 28% gestegen. Op regionaal niveau valt het verschil tussen Vlaanderen en Wallonië op. In vergelijking met 2017 werd er voor 2018 in Vlaanderen een stijging opgetekend in de leveringen van 4,4%, terwijl men de stijging in Wallonië beperkt bleef tot 2,7%. Sedert 2014 bedraagt de toename in Vlaanderen 24%, terwijl Wallonië een daling met 4% kent.
- Gemiddelde melklevering stijgt verder
In 2018 is het gemiddelde geleverde volume per melkveebedrijf gestegen met 7,2%, nl. tot 566.162 liter. De afgelopen 10 jaar zijn de gemiddelde leveringen België gestegen met 82%. Dit is het resultaat van een toename van de melkleveringen met 28% en een daling van het aantal melkleveraars met 30%.
Het gemiddeld vetgehalte van de leveringen van 2018 is stabiel gebleven ten opzichte van 2017 en bedraagt 42,13 gram. Het eiwitgehalte daalde met 0,30 gram tot 35,23 g/liter. Het eiwitgehalte was vorig jaar sterk gestegen. Ondanks de daling, blijft het eiwitgehalte in 2018 toch nog boven het gehalte van 2016.
- 4 op 10 levert meer dan 500.000 liter
In 2018 leverde 8,6% van alle leveraars minder dan 100.000 liter. Daar staat een stijgend aantal melkveebedrijven tegenover namelijk ruim 40%, dat meer dan 500.000 liter levert. Deze bedrijven zijn goed voor 72% van de totale Belgische melkleveringen. In de zuivelcampagne 2013-2014 vertegenwoordigden deze bedrijven 25,7% van de bedrijven en 50,8% van het nationale quotum.
De categorie van de bedrijven met meer dan 1 miljoen liter vertegenwoordigt 12,2% van de Belgische melkveehouders. Deze melkleveraars zijn goed voor 38,1% van de nationale leveringen.
De kaap van 600.000 liter is de scharnierwaarde waaronder de evolutie van het aantal bedrijven daalt, terwijl boven deze waarde het aantal bedrijven stijgt. Deze scharnierwaarde bedroeg nog 200.000 liter in de zuivelcampagne van 2004-2005, en 500.000 liter in 2016.
De melkveebedrijven met de grootste gemiddelde melkleveringen bevinden zich in Vlaanderen. Hier bedraagt het gemiddelde ruim 650.000 liter op jaarbasis. In Vlaanderen liggen de gemiddelde individuele melkleveringen bijna 50% hoger dan in Wallonië.
Ook de gemiddelde leveringen per bedrijf blijven in 2018 stijgen in de twee regio’s. De sterkste stijging wordt geregistreerd in Vlaanderen: 8,0%. In Wallonië zien we een stijging van 5,3%.
- Kleiner prijsverschil remt omschakeling naar bio
Voor 2018 zien we niet langer een stijging van het aandeel biologische melkkoeien t.o.v. de totale populatie aan melkkoeien in België. Dit percentage ligt in 2018 op 4,1% terwijl het vorig jaar al op 3,9% lag.
Het volume geleverde biomelk steeg tot bijna 2% van de leveringen. De leveringen van biomelk tussen 2018 en 2017 stegen met 24,4%. In Vlaanderen zagen we een verdubbeling in het aantal biokoeien opgetekend voor de periode 2016-2017. De incentive voor deze omschakeling was het grote prijsverschil tussen bio- en gangbare melk. Dit prijsverschil verminderde in 2017 waardoor de interesse in het omschakelen naar biologisch terug daalde.
- Gemiddeld 34,27 euro per 100 liter
Sinds 2016 wordt er een BCZ-jaarprijs berekend voor de conventionele melk. Zijn inbegrepen: de melkerijpremies op maand- en op jaarbasis, de nabetalingen en de jaarlijkse kosten. De btw is niet inbegrepen.
Voor 2018 bedroeg de BCZ-jaarprijs 34,27 euro per 100 liter. Deze prijs stemt overeen met een daling van 7% t.o.v. de prijzen in 2017. Ten opzichte van 2017 stijgt de hoeveelheid vet, maar daalt de hoeveelheid eiwit per liter sterker.
- Industrie verwerkte 4% meer
De melkverwerking door de zuivelindustrie in België is de laatste jaren fors gestegen. In 2018 ging het om 4.881 miljoen liter melk. De stijging van zo’n 200 miljoen verwerkte liters is toe te wijzen aan de sterke daling in uitvoer in bulk en de stijging van de melkleveringen. De daling in invoer in bulk komt in het resultaat niet sterk tot uiting.
Sedert 2006 is de melkaanvoer met 35,4% of 1.035 miljoen liter gestegen. In dezelfde periode bedroeg de stijging van het volume ingevoerde melk 549 miljoen liter. De volumes verwerkte melk in België zijn in die periode dus gestegen met ruim 1,8 miljard liter; een stijging van 59%.
Voor meer gedetailleerde cijfers en vergelijkende tabellen klik BCZ JAARVERSLAG 2018 ANALYSE VOOR BELGIE
Bron: BCZ – 7 juni 2019
