De totale verkoop van antibiotica voor dieren in België kende in 2014 een lichte stijging van 1,1 procent uitgedrukt in mg per kg biomassa. Dit resultaat staat in schril contrast met de substantiële daling die in de afgelopen 2 jaar werd vastgesteld, namelijk telkens bij benadering -6,5 procent. Zoveel blijkt uit het jongste BelVetSac-rapport opgesteld door AMCRA, het kenniscentrum voor antibioticagebruik en -resistentie bij dieren in België.
Volgens de mededeling situeert de stijging in gebruik in 2014 zich zowel bij de met antibiotica gemedicineerde voormengsels als bij de andere antibiotica. Het gebruik van de meest kritisch belangrijke antibiotica voor de volksgezondheid (de rode producten) vertoont een stijging van 3,2 procent. AMCRA neemt de resultaten ernstig en wijst op de 2020-doelstellingen die alle leden van AMCRA onderschreven. “Voor geen enkel van de doelstellingen (-50% van het totaal gebruik tegen 2020; -75% van het gebruik van de meest kritisch belangrijke antibiotica voor de volksgezondheid tegen 2020; -50% van het gebruik van met antibiotica gemedicineerde voormengsels tegen 2017) wordt de beoogde trend voor 2014 behaald”, stelt het persbericht met zoveel woorden.
Het luidt dat… “de resultaten wellicht het gevolg van een verminderde aandacht en een gebrek aan initiatief met betrekking tot een verantwoord antibioticumgebruik bij alle betrokken actoren.” Nog volgens deze mededeling erkennen de partners binnen AMCRA – dat zijn de landbouworganisaties (Boerenbond, Algemeen Boerensyndicaat en Fédération Wallone de l’Agriculture), de Beroepsvereniging van Mengvoederfabrikanten (BEMEFA), de beroepsvereniging van de farmaceutische industrie (pharma.be), de Nederlandstalige afdeling van de Hoge Raad van de Orde der Dierenartsen samen met de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent – dat bijkomende acties en investeringen nodig zijn om opnieuw een duidelijke daling in het antibioticagebruik te verwezenlijken. Wat dit betekent vat de mededeling in 6 puntjes als volgt samen:
- De landbouwsector investeert jaarlijks 800.000 euro in een databank die toelaat om het gebruik van antibiotica in elk Belgisch veebedrijf te registreren. Dit systeem moet voor eind 2016 operationeel zijn voor alle voedselproducerende dieren. Alle actoren uit de sector werken mee aan dit systeem door data aan te leveren. Met het systeem zal het mogelijk zijn voor veehouders en dierenartsen om te weten hoeveel antibiotica zij hebben verbruikt en kunnen grootgebruikers / veelverschaffers geïdentificeerd worden om ze vervolgens actief aan te sporen tot minder gebruik. De gegevens zullen eveneens ter beschikking worden gesteld van de overheid.
- De mengvoedersector voert jaarlijks een benchmark uit met individuele positionering van fabrikanten van gemedicineerde voeders inzake de productie van (met antibiotica) gemedicineerde voeders. Via individuele en groepsgesprekken met de fabrikanten worden de resultaten geëvalueerd met het oog op het realiseren van het AMCRA objectief tegen 2017. De sector ondersteunt de Europese wetgevende initiatieven om preventief gebruik van met antibiotica gemedicineerde voeders bij wet te verbieden.
- De Orde der dierenartsen heeft recent haar deontologische code aangepast in lijn met de aanbevelingen van AMCRA om dierenartsen te verplichten om voorzichtiger en steeds op een onderbouwde manier om te gaan met antibiotica, en in het bijzonder de voor de volksgezondheid meest kritische producten.
- pharma.be voorziet de eerste aanzet voor een sensibiliseringscampagne om op te roepen tot verantwoord gebruik van antibiotica naar de eindgebruikers toe. Vanaf september 2015 zal pharma.be e-learning modules ter beschikking stellen van haar leden (farmaceutische bedrijven) waarin aandacht wordt besteed aan het belang van verantwoord antibioticagebruik.
- De Universiteit Gent engageert zich om voor de verschillende sectoren ontwerpen voor bedrijfsgezondheidsplannen en plannen van aanpak te ontwikkelen die de bedrijfsbegeleidende dierenarts moeten helpen om zijn rol en verantwoordelijkheid binnen het correct en restrictief gebruik van antibiotica te versterken. Het is belangrijk dat deze maatschappelijk belangrijke taak in alle onafhankelijkheid door de dierenarts kan worden ingevuld. Tevens zal in de opleiding tot dierenarts bijzondere aandacht besteed worden aan verantwoord antibioticagebruik gebaseerd op de aanbevelingen van AMCRA.
- AMCRA looft Colruyt Group om als eerste de richtlijnen rond minder antibioticagebruik bij dieren in hun lastenboeken op te nemen en roept de volledige retailsector op om een verantwoord antibioticagebruik te stimuleren. Tegelijk zouden producenten die extra inspanningen leveren met betrekking tot verminderd antibioticagebruik moeten beloond worden.
Bijkomend nodigt AMCRA de overheid uit om de initiatieven van de sectoren te steunen door:
- de nodige middelen vrij te maken om een brede sensibiliseringscampagne op te zetten en alle actoren te informeren over het belang van verantwoord antibioticagebruik bij dieren;
- de gebruiksvoorwaarden voor diergeneeskundige antibiotica zoals door AMCRA opgesteld wettelijk te verankeren;
- de één-op-één relatie tussen dierenarts en veehouder te versterken;
- antibiotica voor dieren uit te sluiten van prijsreductie mechanismen;
- haar toezichtsrol bij alle schakels van de keten met betrekking tot het correct en restrictief gebruik van antibiotica te versterken om zo misbruiken te identificeren en aan banden te leggen.
