Bij warmer weer (al vanaf 18 graden!) kunnen veel koeien last van een zogenaamde “leaky gut”. Of te wel een lekkende darm. Een leaky gut betekent dat de darmwand minder goed sluit dan normaal, waardoor giftige stoffen vanuit de darm de bloedbaan kunnen bereiken. Deze giftige stoffen kunnen ontstekingen en ziektes veroorzaken.
Ook wanneer een koe niet (direct) ziek wordt, heeft een lekkende darm (langdurige) schadelijke gevolgen. De giftige stoffen activeren namelijk het immuunsysteem. Dit kost veel glucose en gaat ten koste van de melkproductie, gezondheid en vruchtbaarheid.
Hoe ontstaat een leaky gut?
Een goed werkende darmwand neemt de voedingstoffen op in het bloed, maar houdt schadelijke stoffen tegen. Stressperiodes, zoals warm weer, maken de darmwand kwetsbaar.
Bij de afbraak van ruwvoeders als gras- en snijmaissilage, die veel ruwe celstof bevatten, komt veel warmte vrij. Omdat een koe maar zeer beperkt via zweten haar warmte kwijt kan, zal ze minder ruwvoer opnemen. Dat betekent ook dat ze minder hoeft te herkauwen, waardoor er minder natriumbicarbonaathoudend speeksel in de pens komt.
Als een koe dan wel haar krachtvoer uit het voerstation, de melkstal of de robot blijft opnemen, ontstaat er een verhoogde kans op pensverzuring. Hierdoor kunnen er giftige stoffen, zogenaamde lipopolysaccharides (LPS), worden gevormd, die in de darm terechtkomen.
Bovendien kan een koe niet zweten. Om de warmte toch kwijt te raken stroomt er extra bloed naar de huid. Hierdoor bevat de darmwand minder bloed en sluit deze minder goed.
Hittestress beperken
Om de schadelijke gevolgen van een leaky gut te voorkomen is het belangrijk om hittestress zoveel mogelijk te beperken.
Probeer de koeien zo goed mogelijk aan het (ruwvoer) vreten te houden. Dat kan door te zorgen voor fris en smakelijk voer, zonder broei of schimmel. Ook een goede ventilatie en het aanbod van voldoende schoon en fris drinkwater is belangrijk.
Het bijvoeren van een bufferend mengsel om de PH in de pens op het juiste niveau te houden kan pensverzuring voorkomen.
Onderzoek
Daarnaast toont onderzoek uit Italië en de VS dat het toevoegen van het postbiotica NutriTek aan het rantsoen de stress bij koeien tijdens hitteperiodes kan verminderen. Tijdens het onderzoek werd tijdens hittestress momenten het stress hormoon cortisol in het bloed gemeten bij transitiekoeien.
Men zag een flinke sterke reductie van cortisol (zie onderstaande grafiek), een aanmerkelijk lager celgetal na afkalven en minder uierontsteking. Ook startten de koeien beter op met soms tot wel 5 liter hogere dagproductie.
NutriTek is een gistfermentatieproduct van Diamond V. Het bevat metabolieten die de groei van gunstige pensbacteriën stimuleren. Bij het productieproces van NutriTek ontstaan ook antioxidanten en polyfenolen, die het natuurlijke immuunsysteem van de koe ondersteunen.
Bent u benieuwd naar de praktijkervaringen van Nederlandse veehouders met NutriTek? Lees dan hier verder.
