Van de 600 melkveehouders die FrieslandCampina zoekt voor de Ontwikkelgroep van veehouders die Bovaer gaan inzetten voor methaanreductie, hebben zich er reeds 550 aangemeld. Dit vertelde projectleider Jan Dirk van Mourik van de zuivelcoöperatie bij de Bovaer Lunch en Informatie Sessie in Apeldoorn op maandag 13 mei. “Afnemers vragen om melk met een lage klimaatimpact. Deelnemers uit de Ontwikkelgroep gaan dit leveren.”
Bovaer, een voeradditief van dsm-firmenich remt de methaanuitstoot van runderen. Twee grootschalige pilots van Friesland Campina en dsm-firmenich hebben aangetoond dat toepassing van Bovaer in het voer de methaanuitstoot uit melkkoeien met 28 procent kan verminderen. Omgerekend naar CO2-equivalent bespaart een melkveehouder één ton CO2 per koe per jaar. “Als je bij drie koeien Bovaer aan het voer toevoegt, bespaar je jaarlijks de hoeveelheid CO2 die een gezinsauto normaliter produceert”, vertelt Dennis Rijnders, commercieel directeur Bovaer van DSM.
“De vraag komt uit de markt”
FrieslandCampina ziet bij steeds meer afnemers vraag ontstaan naar melk met een lage CO2-footprint. Van Mourik noemt hierbij de namen van Mars, Nestléen Danone. “Dit zijn partijen die ook willen betalen voor prestaties op het gebied van CO2-reductie”, vertelt Van Mourik.
“Aandeelhouders willen bij dit soort bedrijven een visie zien op rendement, maar ook op duurzaamheid. Om daar invulling aan te geven, komen de bedrijven onder andere bij ons omdat zij bereid zijn om extra te betalen voor melk met een lage CO2-footprint. Hiervoor hebben we de Ontwikkelgroep opgezet. In de opstartfase ligt de focus op maatregelen om de broeikasgasuitstoot verlagen. In de toekomst kan ook aan ontwikkelingen op andere thema’s gedacht worden, zoals bijvoorbeeld biodiversiteit. Deelnemers aan de Ontwikkelgroep kunnen zelf kiezen welke maatregelen zij toepassen.”
In 2024 kan Bovaer gevoerd worden en in de komende jaren zullen ook andere mogelijkheden worden gefaciliteerd in de Ontwikkelgroep, zoals andere voeradditieven, HVO diesel of mestadditieven. Aanmelden voor de Ontwikkelgroep kan nog tot en met 15 mei via melkweb.
Wat levert het de melkveehouder op?
De startvergoeding voor deelname aan de Ontwikkelgroep bedraagt 250 euro. Voor elke kilogram Bovaer die wordt gevoerd, krijgt een melkveehouder 25 euro vergoed. Dit dekt de kosten voor Bovaer à 19,25 per kilogram en de kosten voor rente en inspanning die worden ingeschat op 5,75 euro per kilogram product. Dankzij een datakoppeling met de KringloopWijzer heeft de deelnemer er verder geen extra papierwerk aan.
Bij één miljoen kilogram melk 2.500 euro vergoeding
Van Mourik laat een voorbeeldberekening zien van een bedrijf met 109 melkkoeien en één miljoen liter melk per jaar. Per koe is jaarlijks vier kilogram Bovaer benodigd. Dit komt neer op 436 kilogram Bovaer per jaar. Totaalkosten zijn 8.400 euro per jaar. De totale vergoeding van FrieslandCampina bedraagt 10.900 euro per jaar. “Dat betekent voor deze veehouder 2.500 euro vergoeding”, zegt Van Mourik.
“De gerealiseerde vermindering van CO2-uitstoot telt overigens niet mee voor de Foqus planet-verloning. We zien bijvoorbeeld dat er bedrijven zijn die op 700 gram CO2 per honderd liter melk zitten. Ze gaan Bovaer voeren en dan gaan ze terug naar 600 gram. Uit de Foqus planet-tabel halen ze dan nul euro. Er zijn ook bedrijven die op 900 gram zitten en met Bovaer teruggaan naar 600. Die zouden dan veel meer beloning hebben. Dus voor veehouders die al laag zitten, zou het minder aantrekkelijk zijn. Dit terwijl dat net de bedrijven zijn die onze afnemers graag mee zien doen.”
Hoe werkt Bovaer?
Bovaer zorgt ervoor dat er minder methaan vrijkomt bij pensfermentatie. Methaan wordt in de pens gevormd onder invloed van een enzym. Het werkzame molecuul 3NOP onderdrukt dit enzym, waardoor er minder methaan wordt gemaakt. De koolstof en waterstof die anders in methaan zou worden omgezet verlaat de koe via ademhaling of wordt opgenomen in het lichaam. Bovaer wordt na verloop van tijd door het lichaam afgebroken tot verbindingen die van nature al aanwezig zijn in de pens. Een kwart theelepel Bovaer per dag zorgt bij melkkoeien voor gemiddeld dertig procent minder methaanuitstoot per dag. Het product werkt direct.
Bovaer kan worden meegevoerd via het mineralenmengsel of meelmengsel. Het is dus alleen praktisch toepasbaar bij veehouders die TMR of PMR voeren. In diverse proeven en pilots de afgelopen jaren is gebleken dat Bovaer geen negatieve effecten heeft op de koe.
Inzetten op grootschalig gebruik van Bovaer
De eerste stappen in de ontwikkeling van Bovaer werden al gezet in 2010. Toen is het product bedacht. In 2011 werd het proof of concept bewezen. Na diverse proeven en pilots kreeg het product in april 2022 goedkeuring vanuit de EU. Inmiddels kan Bovaer worden ingezet in 58 landen over de hele wereld. “We willen het niet als niche-product op de markt zetten, we willen echt impact hebben op het klimaat. Dat kan alleen als we het grootschalig en wereldwijd aan koeien voeren. Daarom wordt in Schotland een grote fabriek gebouwd waar we vier à vijf miljoen kilogram Bovaer per jaar kunnen produceren”, besluit Dennis Rijnders.
Tekst & beeld: Gerben Hofman
